Cách viết số La Mã - Bảng chữ số La Mã từ 1 đến 1000

La Mã là một đế chế hình thành từ trước Công Nguyên, nó có lịch sử lâu đời hàng nghìn năm và đã để lại nhiều giá trị quan trọng trong nhiều lĩnh vực. Trong đó, thứ được người đời biết đến nhiều nhất phải kể tới việc dùng số La Mã để đếm.

Bạn có thể bắt gặp số La Mã ở rất nhiều nơi như đóng vai trò số giờ trên mặt những chiếc đồng hồ cổ, số La Mã được dùng để đánh dấu những mục lớn trong những trang tài liệu, số La Mã ký hiệu các nút hợp âm trong âm nhạc hoặc số La Mã nằm sau những cái tên của các nhà vua nhà chính trị để đếm số các đời thống trị.

Chữ số La Mã được đưa vào trong chương trình dạy học tiểu học nhưng cũng chỉ là các con số khá đơn giản từ 1 đến 20. Nhưng nếu hỏi cách viết số La Mã lớn hơn lên đến đơn vị hàng nghìn thì không phải ai cũng biết. Trong bài viết lần này, thuthuatphanmem.vn sẽ chỉ cho các bạn những quy tắc viết số La Mã.

1. Quy tắc viết số La Mã

1.1. Giá trị của những chữ số và nhóm chữ số La Mã

7 chữ số La Mã cơ bản có những giá trị sau:

6 nhóm chữ số La Mã được ghép từ 7 chữ số La Mã:

1.2. Những quy tắc cần biết

- Số La Mã bao gồm 7 con số cơ bản: I V X L C D M tương ứng với bảy giá trị con số khác nhau, theo thứ tự từ bé đến lớn.

- Theo đó có 6 nhóm chữ số La Mã được ghép với nhau: IV IX XL XC CD CM

- Số La Mã không có số 0 và có nhiều lý do được nêu ra quanh vấn đề này. Theo các nhà khoa học, việc không có số 0 trong đơn vị số La Mã là vì thời xa xưa người La Mã phát minh ra số La Mã phục vụ cho việc đo đếm hàng hóa, và đếm bao giờ cũng bắt đầu từ số 1 nên số 0 chưa được đặt ra. Theo dòng lịch sử, sau này số 0 đã được du nhập vào La Mã nhưng người La Mã từ chối sử dụng nó bởi vì họ cho rằng số La Mã của họ đã quá đầy đủ, không cần dùng tới số 0.

- 7 chữ số La Mã cơ bản và 6 nhóm chữ số La Mã sẽ được ghép với nhau bằng phương pháp tính toán để tạo ra chuỗi chữ số La Mã có giá trị phức tạp hơn.

- Các chữ số V L D không được lặp lại trong cùng một dãy số.

- Các chữ số I X C M không được lặp lại quá ba lần trong cùng một dãy số.

- I chỉ có thể đứng trước chính nó hoặc V và X, X chỉ có thể đứng trước chính nó hoặc L và C, C chỉ có thể đứng trước chính nó hoặc D và M. Còn M luôn đứng ở đầu dãy số.

- Chữ số được ghi vào bên phải số gốc là số cộng thêm, chữ số ghi vào bên trái số gốc là số trừ đi. Số bị trừ luôn là số nhỏ hơn số trừ.

- Giá trị của các chữ số và nhóm chữ số La Mã giảm dần từ trái qua phải.

- Các giá trị lớn từ 4000 trở lên thường được thêm được thêm một dấu gạch ngang phía trên đầu số gốc sẽ làm tăng giá trị của số gốc lên 1000 lần (nghĩa là nhân với 1000).

- Với hai gạch trên đầu ta sẽ tăng giá trị số gốc lên 1.000.000 lần (nghĩa là nhân với 1.000.000).

1.3. Một số ví dụ để làm quen với việc ghép và tính số La Mã

- Biểu thị ngày 20 tháng 9 năm 2019 bằng số La Mã?

Ta có XX = 20 được tính bằng cách lấy X + X = 10 + 10 = 20

Ta có IX = 9 được tính bằng cách lấy X – I = 10 – 1 = 9

Ta có MMXIX = 2019 được tính bằng cách sau:

M + M + X + (X – I) = 1000 + 1000 + 10 + (10 – 1) = 2019

- Cho biết chữ số La Mã dài nhất chứa tất cả các số cơ bản MMMDCCCLXXXVIII có giá trị bằng bao nhiêu?

Ta chia các cụm ra để tính:

M + M + M = 1000 + 1000 + 1000 = 3000

D = 500

C + C + C = 100 + 100 + 100 = 300

L = 50

X + X + X = 30

V + I + I + I = 8

Cộng tất cả lại ta có MMMDCCCLXXXVIII = 3888 (Ba nghìn tám trăm tám mươi tám)

- Viết bốn số cuối trong dãy số điện thoại 2536 thành số La Mã?

Ta chia các cụm ra để tính:

6 = 5 + 1 = V + I = VI

30 = 10 + 10 + 10 = X + X + X = XXX

500 = D

2000 = 1000 + 1000 = M + M

Ghép tất cả lại ta có 2536 = MMDXXXVI

Sau khi đọc một loạt các quy tắc và tính toán trên, các bạn có thể thấy số La Mã là một hệ số đếm khá phức tạp và bất tiện, đây cũng là lý do khiến nó bị số Ả Rập (hay chính là số Ấn Độ) được chúng ta dùng phổ biến bây giờ thay thế gần như hoàn toàn.

2. Bảng chữ số La Mã từ 1 đến 1000

Sau đây thuthuatphanmem.vn xin share cho các bạn bảng chữ số La Mã từ 1 đến 1000. Bởi vì số lượng con số khá lớn nên mình xin chia nhỏ thành 10 phần (mỗi phần 100 con số) để các bạn tiện theo dõi:

- Từ 1 đến 100:

- Từ 101 đến 200:

- Từ 201 đến 300:

- Từ 301 đến 400:

- Từ 401 đến 500:

- Từ 501 đến 600:

- Từ 601 đến 700:

- Từ 701 đến 800:

- Từ 801 đến 900:

- Từ 901 đến 1000:

Như vậy bạn đã biết thêm được nhiều về số La Mã chưa? Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết của thuthuatphanmem.vn, chúc các bạn có thêm nhiều kiến thức bổ ích.